اختصاصی مرکز ساخت و خدمات پرینت سه بعدی اینوفب: فرآیند طراحی کفش، همچون دیگر پروژه‌های طراحی، شامل مراحلی پیچیده و متعددی است. از جلسات اولیه با مشتری و تعریف اهداف و محدوده پروژه گرفته تا طراحی و نمونه‌سازی و در نهایت تولید انبوه، هر مرحله نیازمند دقت و تخصص بالاست. این مقاله، علاوه بر ارائه نکات کلیدی فرآیند طراحی کفش، به تحولات اخیر در صنعت و نوآوری‌های پایدار می‌پردازد تا درک بهتری از این حرفه مهم و چالش برانگیز داشته باشید و خط تولید کفش خود را ارتقاء دهید.
۱۰ مرحله طراحی کفش
در ادامه تمام مراحل فرآیند طراحی کفش، از انتخاب متریال اولیه و رنگ‌ها تا مستندسازی دقیق و پیش تولید، به دقت بررسی می‌شوند تا تصویری جامع از فرآیند طراحی کفش به دست آوریم.
۱- جلسه‌ی شروع پروژه
شروع یک پروژه طراحی کفش، شبیه به بسیاری از پروژه‌های طراحی دیگر است؛ مشتری هدف و محدوده پروژه مشخص شده و این که چگونه محصول نهایی در بازار تفاوت ایجاد خواهد کرد. اگر محصول خواسته‌شده یک مجموعه کامل از کفش‌ها باشد، تعداد سبک‌ها و چگونگی تشکیل یک بیانیه برند هماهنگ را مشخص می‌کنیم. هویت مصرف‌کننده، نیازها، انتظارات آنها را در نظر می‌گیریم. از طرفی دیگر، کشور تولید، هدف قیمت، استراتژی خرده‌فروشی، فصلی بودن و زمان‌بندی را انتخاب می‌کنیم و اهداف پایداری پروژه را تعیین می‌کنیم.
به‌روز ماندن در صنعت کفش
وظیفه یک طراح این است که همزمان با پیشرفت تولید و فناوری، با تغییرات صنعت همگام باشد. در چند سال اخیر، نوآوری‌های زیادی بر رویکردهای پایداری متمرکز شده‌است که می‌تواند در این حوزه هم به‌کار گرفته شود. کفش‌ها معمولاً از قطعات برش‌خورده چرم یا منسوجات ساخته می‌شوند که روی هم قرار گرفته و به هم دوخته می‌شوند. این قطعات به‌هم دوخته شده، با استفاده از حرارت و فشار، توسط تجهیزات مکانیکی خاصی، به شکل کفش درآورده می‌شوند. کارخانه‌ها به خوبی می‌توانند قالب‌های برشی را به هم چسبانده و از متریال بهینه استفاده کنند، اما همیشه یک توده از ضایعات باقی می‌ماند که باید بازیافت یا دور ریخته شود. به طور پی‌درپی، بخش‌های بافتنی مانند جوراب‌ها ساخته می‌شوند، که قبلاً به شکل کفش هستند و فقط نیاز به چسباندن به زیره دارند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: طراحی کفش اسپورت و معرفی ۵ نوع آن
۲- انتخاب رنگ
در فرآیند طراحی کفش، در نظر گرفتن ترندهای بازار خارجی، به ویژه در مورد رنگ، اهمیت بالایی دارد. امروزه توسط برخی از شرکت‌های صنعت مد، خدمات ترندهایی وجود دارند که رنگ و متریال را چند سال قبل پیش‌بینی می‌کنند. این تصمیم طراح است که از این ترندها پیروی کند یا یک پالت رنگ منحصر‌به‌فرد ایجاد کند. اکثر شرکت‌ها، رنگ‌های پایه‌ای اصلی (قهوه‌ای، سرمه‌ای، سیاه) دارند که هر فصل استفاده می‌شود.
گاهی اوقات، رنگ‌های ترند برای یک برند تجاری خاص ثبت می‌شوند؛ چراکه تاثیر بصری خاصی بر روی ذهنیت خریداران دارد. رنگ‌های ترند می‌توانند برای تأثیر بصری یا برای یک کانال تجاری خاص یاداشت شوند. به عنوان مثال، نوعی از صندل‌ها می‌توانند برای برند خاصی از فروشگاه اینترنتی، رنگ‌های روشنی داشته باشند (زیرا به راحتی دیده می‌شوند)، در حالی که برای خرده‌فروشی‌های بزرگ و مستقل محافظه‌کارتر، بهتر است که رنگ‌های خنثی‌تری اعمال شود.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: فرآیند تولید زیره کفش + ۶ تکنیک ویژه تولید ۱۴۰۳
۳- ایده‌پردازی
در این مرحله، طراح گزینه‌های متعددی برای طراحی کفش ارائه می‌دهد. اولین چیزی که درنظر خواهد گرفت، شکل و فرم کفش است. شکل فضای انگشتان پا، انحناهای زیر پا و اینکه کفش چقدر می‌تواند پاشنه و قوس پا را در بر بگیرد، تناسب، سبک و ساختار کفش را تعیین می‌کند. نتیجه یک جسم پلاستیکی است که در مراحل بعدی نقش مهمی دارد.
به‌طور مثال، کفش مخصوص دویدن برای حرکت تکراری به جلو ساخته شده است؛ کفش بسکتبال نیاز دارد که علاوه بر این، پایداری جانبی را نیز فراهم کند. بیشتر کفش‌های دویدن در پاشنه بلندتر هستند تا بالشتک ضخیم‌تری فراهم کنند و به طور همزمان ضربه به پاشنه را کاهش دهند. کفش‌های بسکتبال پهن‌تر هستند تا سطح تماس بیشتری بین پا و زمین فراهم کنند و در نتیجه هنگام چرخش به چپ و راست، در ستون فقرات کشش ایجاد کنند. تمام این ملاحظات در مرحله آخر طراحی کفش اعمال می‌شود.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: قیمت و هزینه ساخت ماکت زیره کفش؛ تعرفه ۱۴۰۳
۴- شکل و اجزاء
مرحله بعد از ایده‌پردازی، استایل کلی است؛ جایی که طراح باید الگوهای رویی کفش و اجزای زیره زیرین/میانی/زیره را در نظر بگیرد. در این مرحله، متریال رویی چرم یا منسوجات، آستر، نخ‌ها، نوع پدینگ، اندازه سوراخ‌ها، تعداد دوخت‌ها در هر اینچ و سایر جزئیات کفش انتخاب خواهدشد. ترندها می‌توانند در طراحی موثر باشند؛ نه فقط از نظر زیبایی بلکه از نظر عملکردی. در یک مجموعه کفش‌های متعدد، نقش‌های طراحی به نحوی سازماندهی می‌شوند که ممکن است به عنوان محصولات نهایی طبقه‌بندی شوند.
۵- تنظیم
یک کفش مناسب، کفشی است که مناسب بسیاری از انواع پا باشد و مشکلات خاصی مانند انحراف انگشت شصت و مشکلات قوس پا را برطرف کند. از آنجایی که خط تولید تنها در یک عرض ارائه می‌شد، بنابراین کفش نیاز به انعطاف‌پذیری در تناسب (از عرض‌های B تاD ) را باید داشته‌باشد. از آنجا که شکل پای هر کسی متفاوت است و شکل پا در طول روز تغییر می‌کند، متریال انتخاب شده برای قسمت‌های زیر پا باید نرم و سازگار باشند.
۶- مستندسازی
هر محصول در هر مجموعه نیاز به مشخصات جامعی دارد و به اتاق طراحی کفش این پیام را انتقال دهد که چگونه هر نمونه را بسازند. تمام نماهای هر محصول که شامل مقاطع عرضی است مستند شده، نقشه‌های دقیقی از هر چیزی که نیاز به توضیح بیشتر دارد تهیه شده، منابع متریال‌ها با شماره منبع ذکر شده، شماره مقاله یادداشت شده و نقشه‌های هر چیزی که قالب‌گیری شده است در بایگانی نگهداری خواهد شد.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: طراحی زیره کفش؛ هر آنچه باید بدانید!
۷- نمونه‌سازی
جزئیات ذکر شده در مرحله پیشین، به صورت یک “بسته فنی” به کارخانه نمونه‌سازی ارسال می‌شود. اگر کفش نسبتاً ساده باشد، ممکن است در دو یا سه بازنگری به دست آید. اگر اینطور نباشد، احتمالاً چندین مورد بیشتر خواهد بود.
ممکن است طراحان منابعی داشته باشند که همه این مراحل را رد کند؛ بطور مثال، تصاویر سه‌بعدی یا نسخه‌های چاپ سه‌بعدی از مفاهیم کفش خود ساخته و با این‌کار، زمان زیادی را صرفه‌جویی کرده و چندین دور آزمایشی را کاهش می‌دهند. دراین‌صورت، همه تصمیم‌گیرندگان می‌توانند قبل از اجرای نمونه با آن موافقت کنند. اما در نهایت، باید یک نمونه کفش قابل پوشیدن ساخته شود تا تناسب آن نسبت به پا تأیید گردد و کفش مذکور، در محیط مورد نظر آزمایش شود.
۸- بررسی خط تولید
با آماده شدن مجموعه برای تولید انبوه، فرآیند بازاریابی آغاز خواهد شد. بنابراین، یک نمونه کامل از هر سبک در یک رنگ در ساخته می‌شود. پس از تأیید کف‌های نمونه، کفش های دیگری در سایزها، رنگ‌ها و متریال‌های دیگر ساخته و بررسی می‌شوند. بررسی نهایی محصولات به این صورت است که هر محصول بصورت خطی بر روی میز چیده می‌شود؛ به نحوی که در فروشگاه چیده خواهد شد.
تصمیم‌گیرندگان ممکن است بازاریابان، فروشندگان، طراحان و توسعه‌دهندگان دیگر و تیم اجرایی باشند. گاهی شرکت‌ها خرده‌فروشان کلیدی را نیز برای ارائه نظرات و جهت‌دهی به فراِند طراحی کفش، دعوت می‌کنند. تمام کارها، نمایانگر ساعت‌های بی‌شماریست که طراح برای آن گذاشته‌است.
۹- آزمایش و تجاری‌سازی
در این مرحله از فرآیند طراحی کفش، تمام کفش‌ها از نظر تناسب و زیبایی‌شناسی ارزیابی می‌شوند. کفش‌ها در زمینه یا محیط مورد نظر آزمایش می‌شوند. داوطلبان، کفش‌ها را به مدت حدود یک ماه می‌پوشند و گزارش‌هایی درباره هر تغییر، که منجر به بهبودی می‌شود، ارائه می‌دهند. اگر مشکلی وجود داشته باشد، طراحی‌ها اصلاح شده و نمونه‌های جدید ساخته می‌شوند. هنگامی که مدل در اندازه نمونه “تایید شده برای تناسب و طراحی” است، مرحله بعدی، آزمایش اندازه‌های بزرگ و کوچک است.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: طراحی کفش مردانه، ۹ طرح مدرن ۲۰۲۴
۱۰- پیش‌تولید
در اینجا ممکن است تنظیمات جزئی در تولید انجام داده‌شود تا کیفیت و قیمت تولید را بهبود ببخشد. به‌طورمثال، تغییر مکان یک درز کفش، می‌تواند تفاوت بزرگی در بهینه‌سازی استفاده از متریال و کاهش ضایعات در تولید ایجاد کند.
عناصر مورد اهمیت در طراحی کفش
طراحی کفش یک فرآیند خلاقانه و تکنیکی است که شامل در نظر گرفتن عوامل مختلفی همچون زیبایی‌شناسی، عملکرد، متریال و ارگونومی می‌شود. این فرآیند نیازمند دانش تخصصی درباره نیازهای انسانی، تکنیک‌های تولید و تکنولوژی‌های نوین است. در ادامه به جوانب مختلف طراحی کفش خواهیم پرداخت.
1- فرآیند خلاقانه طراحی کفش
طراحی کفش با خلق ایده‌های اولیه آغاز می‌شود. طراحان از منابع مختلفی الهام می‌گیرند؛ از مد روز و هنر گرفته تا فرهنگ و طبیعت. طرح‌های اولیه اغلب به صورت اسکیس‌های دستی یا دیجیتالی ارائه می‌شوند و در این مرحله، توجه به فرم، تناسب و جزئیات ظاهری کفش مهم است.
2- انتخاب مواد و متریال
انتخاب متریال مناسب یکی از مهم‌ترین جنبه‌های طراحی کفش است. متریال مختلفی مانند چرم طبیعی، چرم مصنوعی، پارچه، لاستیک و مواد پلیمری برای بخش‌های مختلف کفش مانند رویه، زیره و کفی استفاده می‌شوند. انتخاب متریال به نوع کفش (ورزشی، رسمی، روزمره) و هدف از استفاده آن بستگی دارد.
3- طراحی برای راحتی و عملکرد (Ergonomics and Performance)
طراحی کفش باید به گونه‌ای باشد که پا را به خوبی حمایت کند و مانع از ایجاد آسیب‌های جسمی شود. در کفش‌های ورزشی، توجه به عواملی همچون جذب ضربه، انعطاف‌پذیری و تنفس‌پذیری بسیار مهم است. مدلسازی زیره کفش و کفی نیز برای بهینه‌سازی راحتی و عملکرد بخش مهمی از این فرآیند است.
4- فناوری در طراحی کفش
امروزه فناوری‌های نوین نقش کلیدی در طراحی کفش ایفا می‌کنند. نرم‌افزارهای CAD به طراحان اجازه می‌دهند تا مدل‌های دقیق سه‌بعدی از کفش ایجاد کنند و تغییرات لازم را به سرعت اعمال کنند. همچنین، پرینت سه‌بعدی امکان ساخت نمونه‌های اولیه را با سرعت بالا فراهم می‌کند. در کفش‌های پیشرفته، از تکنولوژی‌هایی مانند سنسورهای هوشمند برای ارزیابی عملکرد ورزشی نیز استفاده می‌شود.
5- توجه به مد و زیبایی‌شناسی
توجه به جنبه‌های زیبایی‌شناختی در کنار عملکرد از موارد اساسی و مهم در طراحی کفش است. رنگ‌بندی، بافت و جزئیات طراحی مانند دوخت‌ها و الگوهای روی کفش همگی بخشی از هویت ظاهری کفش را تشکیل می‌دهند. طراحان کفش با ترکیب خلاقانه این عناصر می‌توانند محصولات جذاب و منحصربه‌فردی ارائه دهند که هم از لحاظ زیبایی و هم کاربردی مورد توجه قرار گیرند.
6- دوام و کیفیت ساخت
یکی دیگر از اصول مهم در طراحی کفش، دوام آن است. طراحی کفش باید به گونه‌ای باشد که در برابر سایش، تغییرات آب‌وهوایی و فشارهای روزانه مقاومت کافی داشته باشد. انتخاب مواد و متریال باکیفیت و فرآیندهای تولید مدرن در افزایش عمر کفش تأثیرگذار هستند.
7- انواع مختلف کفش و نیازهای طراحی
هر نوع کفشی نیاز به طراحی خاص خود دارد:
- کفش‌های ورزشی: باید سبک، دارای جذب ضربه و انعطاف‌پذیری بالا باشند.
- کفش‌های رسمی: باید طراحی ظریف، راحت و شیک داشته باشند، با توجه به انتخاب مواد مانند چرم با کیفیت بالا.
- کفش‌های روزمره: باید ترکیبی از راحتی و دوام را ارائه دهند و سبک باشند.
- کفش‌های کار و ایمنی: باید مقاوم به سایش، ضربه و مواد شیمیایی باشند و پایداری و حفاظت را تضمین کنند.
8- سفارشی‌سازی و روندهای آینده
با پیشرفت تکنولوژی، مشتریان اکنون می‌توانند کفش‌های سفارشی طراحی کنند که کاملاً متناسب با نیازهای شخصی آنها باشد. اسکن سه‌بعدی پا، امکان تولید کفش‌هایی که دقیقاً با فرم پا همخوانی دارند را فراهم کرده است. آینده طراحی کفش به سمت سفارشی‌سازی انبوه و استفاده از مواد زیست‌تجزیه‌پذیر پیش می‌رود تا محصولات با کیفیت‌تر و سازگار با محیط زیست ارائه شوند.
9- مدلسازی در طراحی کفش
مدلسازی کفش در نرم‌افزارهای طراحی سه‌بعدی به طراحان کمک می‌کند تا پیش از تولید، تمامی جنبه‌های کفش را مورد ارزیابی قرار دهند. این فرآیند به کاهش هزینه‌ها و زمان تولید کمک می‌کند و امکان ایجاد تغییرات قبل از ساخت محصول نهایی را فراهم می‌آورد.
10- مسائل زیست‌محیطی و پایداری
در سال‌های اخیر، طراحان کفش به سمت استفاده از مواد سازگار با محیط زیست، بازیافت و روش‌های تولید پایدار گرایش پیدا کرده‌اند. این شامل استفاده از مواد زیست‌تجزیه‌پذیر، کاهش ضایعات در فرآیند تولید و بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر است.
در نتیجه، طراحی کفش ترکیبی از هنر، علم و فناوری است که به طراحان اجازه می‌دهد محصولاتی با کارایی بالا، راحتی و جذابیت بصری خلق کنند.
سخن آخر
این متن فرآیند طراحی و توسعه یک خط تولید کفش را به تفصیل شرح می‌دهد؛ از جلسات اولیه با مشتری و تعیین اهداف تا انتخاب متریال، رنگ‌ها، مستندسازی دقیق، نمونه‌سازی، بررسی خط تولید و آزمایش کفش‌ها. در فرآیند طراحی کفش، به نوآوری‌ها و تحولات اخیر در صنعت کفش، به ویژه در زمینه پایداری و مدیریت ضایعات، پرداخته می‌شود.
مقالات پیشنهادی برای مطالعه:
تولید زیره در تبریز؛ ۸ نوع محبوب آن
ماکت زیره کفش؛ راهنمای جامع ۱۴۰۳
پرینت سه بعدی کفش؛ تحولی در صنعت تولیدی کفش ۲۰۲۴